Home office i dzieci, czyli sztuka porozumienia

„Dzieci, ja pracuję”, „A kiedy skończysz?”. Tego typu zdania zna chyba każdy rodzic pracujący w trybie home office i jednocześnie sprawujący opiekę nad swoimi pociechami. Dwie sfery: prywatna i zawodowa pod jednym dachem – to zawsze jest wyzwanie, nie tylko organizacyjne, ale też psychologiczne. Dzielimy się wskazówkami i podpowiadamy, jakie techniki rozwoju, których uczymy w ramach szkoleń i webinarów 4GROW – z powodzeniem sprawdzą się w warunkach domowych. 

1. Zmień perspektywę – spójrz oczami dziecka

Krzyki, płacz, głośne „nie”, wbieganie do Twojego domowego biura i „robienie zamieszania” – być może tego typu zachowania małego dziecka interpretujesz jako próbę manipulacji, zrobienia Ci na złość, przeszkadzania i „rządzenia” Twoją przestrzenią do pracy. W rzeczywistości jednak Twoja pociecha chce Twojej uwagi i wysyła Ci sygnały dotyczące tego, czego potrzebuje, za czym tęskni, jakie są jej pragnienia. Warto spojrzeć na obecną sytuację z perspektywy dziecka. Rodzic jest w domu, więc jest… rodzicem. Tutaj przecież bawicie się, wspólnie spędzacie czas, dlaczego więc teraz mama i tata są niedostępni? Dziecku trudno zrozumieć, że w domu wchodzisz jednocześnie w inną rolę – pracownika, zwłaszcza jeśli home office jest dla Was wszystkich zupełną nowością i wiąże się ze zmianą dotychczasowych nawyków. Adaptując się do nowej, trudnej sytuacji, dobrze jest spróbować pochylić się nad potrzebami wszystkich domowników i wspólnie wypracować kompromisy. Napływające z różnych stron informacje o epidemii, zasłyszane rozmowy albo strzępki zdań o sytuacji w kraju, a do tego izolacja i oddzielenie od rówieśników mogą wywoływać w dzieciach zrozumiały niepokój, czy nawet lęk. Dla nich to też coś zupełnie nowego, burzącego dotychczasowy rytm i poczucie bezpieczeństwa. W zrozumieniu różnych mechanizmów i zachowań bardzo pomaga wiedza z zakresu psychologii dziecięcej. Wiedząc, czym charakteryzuje się dany etap rozwoju dziecka, jakie są ich potrzeby (np. wyładowywanie napięcia i emocji poprzez ruch i aktywność fizyczną), można na nie skuteczniej odpowiadać i poprawić jakość relacji. Warto zwiększać rodzicielską świadomość – wybór publikacji, literatury jest bardzo szeroki. 

2.    Obserwuj swoje reakcje

Bycie rodzicem sprzyja autorefleksji i ciągłemu rozwijaniu dojrzałości emocjonalnej. Sytuacje rodzinne są testem dla naszych kompetencji miękkich. A jeśli dochodzi do tego praca zdalna i wyzwania zawodowe – na próbę wystawiana jest umiejętność radzenia sobie ze stresem. Zwłaszcza jeśli firma przechodzi przez kryzys, musisz działać efektywnie, szybko wdrażać się w nowy tryb pracy i inne niż do tej pory zadania albo tkwisz w poczuciu niepewności i zagrożenia. Zastanów się, jak reagujesz w obliczu trudności, czy Twoje zachowania są w porządku dla pozostałych domowników? Znajdź sposób na rozładowywanie stresu tak, by nie tworzyć w domu atmosfery napięcia, która udzieli się innym osobom. Dzieci bardzo wyczuwają i reagują na nastroje rodziców. Dobrze jest postawić na szczerą rozmowę i nazywanie swoich uczuć. To znacznie lepsze niż udawanie, że wszystko jest w porządku, gdy tak naprawdę przeżywamy stres i zmagamy się np. z lękiem. Nawet jeśli nie powiemy czegoś wprost, to mowa ciała, wyraz twarzy, ton głosu przekażą więcej, niż nam się wydaje. A takie sprzeczne komunikaty wywołają tylko dezorientację i niepokój wśród dzieci. Dlatego przyznanie się do swoich trudniejszych emocji nie będzie wcale oznaką słabości. Można więc powiedzieć: „Słuchajcie, czuję się dziś bardzo zmęczony”, „Denerwuję się, bo przede mną trudne zadanie w pracy”, „Obawiam się, czy sobie poradzę, ale mam nadzieję, że tak. Trzymajcie za mnie kciuki”. 

3.    Zostań mistrzem komunikacji

Polecamy koncepcję Porozumienia bez Przemocy opracowaną przez Marshalla Rosenberga, którą prezentujemy również uczestnikom szkoleń 4GROW. To sposób komunikacji, który świetnie sprawdza się zarówno na gruncie prywatnym, rodzinnym, jak i zawodowym, biznesowym. Koncepcja ta zakłada empatyczne wsłuchanie się w emocje i potrzeby drugiej osoby. Tworząc relacje z dzieckiem w duchu NVC (ang. Nonviolent Communication), rezygnujemy z pozycji władzy i budujemy porozumienie. Nie posługujemy się etykietkami, nazywamy to, co widzimy i czujemy. Akceptujemy też wszystkie emocje dziecka. Wiemy, że na przykład złość jest oznaką niezaspokojonej potrzeby, dlatego zamiast jej zaprzeczać, karcić czy ignorować, dążymy do zrozumienia. „Widzę, że jesteś smutny”, „Rozumiem, że się złościsz, dlatego że…” – nazywamy swoje spostrzeżenia, odwołujemy się do uczuć, wspólnie szukamy rozwiązań, z szacunkiem wyrażamy własne oczekiwania. W warunkach pracy zdalnej, gdy obok są dziecięce głosy, emocje, a nas dopada zmęczenie, frustracja, poczucie bezsilności, jest ryzyko, że pojawią się też mimowolne, nieprzemyślane osądy typu: „jesteś niegrzeczny”, „leń”, „egoistka” itd., dlatego tym bardziej warto rozwijać samoświadomość, unikać krzywdzących ocen i praktykować styl komunikacji bazujący na empatii. 

4.    Trenuj asertywność i inne kompetencje

Home office niesie ze sobą różne pułapki, a największą z nich wydaje się „zatracenie się” w obowiązkach służbowych. Ważna jest więc umiejętność stawiania granicy między życiem rodzinnym a zawodowym, co w sytuacji izolacji społecznej i ciągłego pozostawania w domu wydaje się sporym wyzwaniem. Jeśli jednak nie dasz sobie prawa do odpoczynku i nie będziesz konsekwentny w swoich postanowieniach, dopadnie Cię przemęczenie, co odbije się również na atmosferze rodzinnej. Dbając jako rodzic o potrzeby swoich dzieci, a także troszcząc się o interesy firmy i zachowując profesjonalizm, nie zapominaj też – jako człowiek - o swoich potrzebach. Odpoczynek, sen, zdrowy posiłek są Ci niezbędne nie tylko po to, żeby zachować zdrowie fizyczne, ale też równowagę psychiczną. A ta jest Ci szczególnie teraz potrzebna, gdy łączysz pracę z domu z opieką nad dziećmi. Może bierzesz na siebie zbyt dużo zadań? Warunki pracy, które masz w mieszkaniu, są tak niekomfortowe, że wpływa to na Twoje samopoczucie? A może wystarczyłoby pewne kwestie przegadać z rodziną i ustalić inny podział domowych obowiązków albo znaleźć rozwiązanie korzystne dla Was wszystkich? Jak rozmawiać, tłumaczyć, przedstawiać swój punkt widzenia? Przydadzą Ci się techniki związane ze sztuką argumentacji i asertywnością, np. technika asertywnej odmowy, technika zdartej płyty, odroczenia asertywnego. Naucz się reagować z asertywnością, bez poczucia winy i bez ranienia drugiej osoby. Łagodnie, zachowując szacunek do samego siebie i innych, wyrażaj swoje odczucia i oczekiwania. Konieczne są też narzędzia związane z zarządzaniem sobą w czasie. Stały rytm, ustalone wcześniej reguły, uporządkowany dzień sprzyjają wszystkim – i rodzicom, i dzieciom. Skorzystaj np. z matrycy Eisenchowera, stosuj technikę salami, ustawiając priorytety, dzieląc zadania i projekty, a także wdrażaj zasadę Pareto, zgodnie z którą 20 procent działań przynosi 80 procent efektów. Obserwuj też samego siebie w działaniu – o jakich porach dnia jesteś najbardziej efektywny? Kiedy Twoja wydajność spada? Jak wówczas reagujesz? Może wystarczy uwzględnić tzw. krzywą REFA, żeby zyskać i większą efektywność w pracy, i lepszą atmosferę w domu? Na sukces pracy zdalnej wpływają umiejętności organizacyjne i radzenie sobie z domowymi rozpraszaczami uwagi. Ale jest coś jeszcze. Nie do przecenienia są umiejętności związane z inteligencją emocjonalną i zarządzaniem emocjami. 

Dzieci mają ten dar, że mobilizują rodziców do działania i pracy nad sobą ? Rozwijaj swoje kompetencje, teraz również online! W ofercie 4GROW znajdziesz szkolenia online oraz webinary dotyczące m.in. zarządzania czasem w pracy zdalnej,  automotywacji w sytuacji kryzysowej oraz zarządzania zespołem rozproszonym. 

Fot. Pixabay.com