Koronawirus a rynek szkoleń. Jak dbać o zdrowie i kompetencje pracowników?

Praca zdalna, odwołane spotkania, samotne wykonywanie obowiązków – tak teraz wygląda rzeczywistość zawodowa wielu osób. Szkolenia online, webinaria, wideokonferencje to dzisiaj cenne źródła wiedzy, ale też sposób, by zająć myśli, pozostać w kontakcie z innymi ludźmi i rozwijać m.in. umiejętność zarządzania stresem i emocjami. Duże wyzwania czekają również działy HR i menedżerów, którzy – zanim zaczną komunikować zmiany pracownikom – powinni zadbać też o własne przygotowanie merytoryczne i emocjonalne. 

Bezpieczeństwo to priorytet

Pojawienie się koronawirusa wpływa na rynek pracy. Organizacje monitorują rozmaite aspekty, wprowadzają procedury bezpieczeństwa, wdrażają środki ostrożności. Zgodnie z tzw. specustawą ws. koronawirusa pracodawca może zlecić pracownikom wykonywanie obowiązków zawodowych zdalnie. Zatrudnionym rodzicom, którzy opiekują się w domu dziećmi z powodu zamknięcia przedszkola czy szkoły, przysługuje zasiłek opiekuńczy.

Lęk i niepokój to ludzkie emocje

Wiele spraw stoi dziś pod wielkim znakiem zapytania, a to wywołują naturalną reakcję – boimy się tego, co nieznane i co chwieje albo wręcz burzy nasze poczucie bezpieczeństwa. Dlatego dajmy sobie i innym prawo do przeżywania trudniejszych emocji – nazwijmy je i nie udawajmy, że ich nie ma. Nie komentujmy i nie oceniajmy osób, które czują strach i wyrażają swoje obawy np. poprzez płacz. W takich chwilach empatia i wzajemne wsparcie mają wyjątkową wartość. Rozmowa, podzielenie się swoimi refleksjami, ale też po prostu wspólne milczenie mogą być ostoją w trudnych momentach. Jednocześnie nie pozwólmy, żeby strach nas unieruchomił, podcinał skrzydła dobrych myśli, odbierał wiarę w siebie. Zastanówmy się, co konkretnie możemy zrobić, jak poradzić sobie z tym strachem, na czym może polegać nasza moc sprawcza. Poszukajmy sposobów, które pomogą nam zapanować nad niepokojem – każdy z nas wybierze rozwiązanie najbardziej dopasowane do siebie i swoich potrzeb, i to będzie w porządku. 

Spokój to podstawa

Zachowanie najwyższych standardów bezpieczeństwa i troska o zdrowie – to coś, co jest teraz najważniejsze. Poczucie niepewności czy chaosu towarzyszy dziś wielu osobom, dlatego istotne jest, by w tym wszystkim nie nakręcać spirali paniki. Co będzie dalej? Co z naszymi planami? Jakie dalsze kroki? Kiedy zaczniemy czuć się bezpiecznie? To zrozumiałe, że pojawiają się tego typu pytania. Do głosu mogą też dochodzić różne uczucia – frustracja, rozdrażnienie, bezradność, smutek, złość. Dlatego warto skoncentrować się na swoich emocjach i skupić się na tym, na co możemy mieć wpływ. A tym mogą być np. nasze cele rozwojowe, nawyki, postanowienia. 

Jak znaleźć siłę i motywację do działania?

Od Ciebie zależy tok Twoich myśli – możesz nauczyć się zamieniać  niepokój w mobilizację. Odpowiedz sobie na pytania:

• Jak chcesz, żeby było? Jakie konkretnie myśli blokują Cię pod podjęciem działania?  
• Na co masz wpływ? Co możesz zrobić już teraz?
• Co sprawia Ci przyjemność, co daje radość? Co chciałbyś/chciałabyś zrobić dla samego/samej siebie?

Komunikacja i rozwój to ważne potrzeby 

Realizując swoje potrzeby rozwojowe, możemy otoczyć myślami różne tematy i zagadnienia, co z pewnością korzystnie wpłynie na nasze samopoczucie i pozwoli chociaż na chwilę oderwać się od morza newsów i innych doniesień medialnych płynących z każdej strony na temat koronawirusa. Pozostawanie w separacji od zespołu i wykonywanie zadań wyłącznie drogą zdalną sprawia, że rośnie w nas potrzeba interakcji społecznych. Poczekać będą musiały różne plany, wyjścia, konferencje, oficjalne zebrania, wystąpienia, a także nieformalne spotkania, w towarzyskim gronie. 

Co może zrobić dział HR, by wesprzeć rozwój zawodowy pracowników i ich komfort psychiczny, a jednocześnie zachować standardy bezpieczeństwa? Jakie możliwości mają w tej sytuacji osoby aktywne zawodowo, niezależnie od branży, w której pracują? Dużą wartość mają na pewno:

•    rozmowy telefoniczne – jeśli praca zostaje przeniesiona do domu, to dla zespołu oznacza to nowe wyzwania. To sprawdzian m.in. dla takich kompetencji jak umiejętność współpracy, zarządzania sobą w czasie, elastyczności i otwartości na zmianę. Aby zadania były płynnie i sprawnie realizowane, potrzebna jest komunikacja, dlatego warto dopasować narzędzia i style pracy, wypracować rozwiązania korzystne dla całego zespołu. Ale kontakt nie powinien ograniczać się wyłącznie do kwestii zawodowych. To właśnie wtedy, gdy przenosimy współpracę do wirtualnej przestrzeni i nie możemy już wspólnie wyjść do firmowej kuchni na kawę, tak ważne jest, żeby usłyszeć głos kolegi/koleżanki zza biurka, porozmawiać już po pracy o swoich prywatnych sprawach, zapytać o samopoczucie współpracownika itd. Ci, którzy tymczasowo zrezygnowali z pracy, by pełnić opiekę nad swoimi dziećmi, również będą odczuwali głód rozmów ze współpracownikami. Warto więc być w kontakcie. 

•    wideokonferencje i telekonferencje – to wygodny, bezpieczny i sprawdzony sposób, by utrzymać komunikację oraz komfort kontaktu z ludźmi. To też dobra droga do poszerzania wiedzy i zdobywania potrzebnych informacji. Do wyboru są różne narzędzia i platformy komunikacji, np. Cisco WebEx, Zoom, Skype, Google Hangouts, GoToMeeting, MS Teams.

•  webinaria, podcasty, ebooki – e-learning prężnie się rozwija, w internecie jest mnóstwo możliwości rozwijania wybranych kompetencji, szukania inspiracji i czerpania z doświadczeń ekspertów. Dopełnieniem tych form będą publikacje branżowe i fachowa literatura. Automotywacja w kryzysie, komunikacja interpersonalna, inteligencja emocjonalna, zarządzanie stresem, efektywność pracy zdalnej – to tylko przykładowe tematy, które dzisiaj nabrały szczególnego znaczenia. 

•  szkolenia online – szkolenia stacjonarne niosą ze sobą bezcenną wartość spotkania z drugim człowiekiem – twarzą w twarz. To okazja, żeby razem pobyć w klimatycznym miejscu, a wchodząc do sali – zostawić za progiem bagaż codziennych obowiązków, zmienić otoczenie i dzięki temu nabrać dystansu, zyskać nową perspektywę, odpocząć od innych spraw. Rozmowy podczas przerwy, wspólna kawa czy posiłek – to wszystko sprzyja integracji. Ale są też alternatywne rozwiązania na czas kryzysu  - rozwijanie kompetencji w przestrzeni online. Tak, by nie rezygnować ze swoich pasji i planów, a jednocześnie mieć zapewnione wygodne i bezpieczne warunki. Szkolenia online pozwalają też znaleźć się w gronie innych pracowników, ekspertów, specjalistów z różnymi doświadczeniami, a tym samym poczuć się częścią wspólnoty.

Kryzys to wyzwanie dla HR i menedżerów

- Managerowie stanęli przed dużym wyzwaniem, jakim jest efektywne zarządzanie czasem pracowników pracujących zdalnie – z dnia na dzień mierzą się z koniecznością wypracowania skutecznych sposobów na delegowanie, monitorowanie i egzekwowanie pracy. Nie jest to łatwe dodatkowo ze względu na trudną sytuację ich podwładnych – wielu z nich pracując z domu, opiekuje się równocześnie dziećmi w wieku przedszkolnym i szkolnym – mówi Sabina Dąbrowska-Olbryś, trener 4GROW. - Organizacje stoją nie tylko przed wyzwaniem związanym z utrzymaniem swojego biznesu w czasach kryzysu poprzez zmianę strategii biznesowej, ale przede wszystkim – jeśli dany biznes bazuje na wartości dostarczanej przez ludzi, a nie np. maszyny, systemy – to wielkim wyzwaniem staje się zachowanie wydajności operacyjnej pracowników przy przeżywanych intensywnych, paraliżujących tę efektywność emocjach.

Menedżerowie szukają więc odpowiedzi na pytania: jak zarządzać strachem, bezradnością, obawami pracowników, dostawców, klientów, skoro szkolenia stacjonarne są zamrożone, kontakt bezpośredni z trenerami, współpracownikami, partnerami jest utrudniony, a sytuacja - i ta wewnątrz firmy, i na zewnątrz – zmienia się bardzo dynamicznie? 

- Myślę, że warto korzystać właśnie teraz ze szkoleń w małych, kameralnych grupach stacjonarnych, jeśli jest to możliwe i zachowane są najwyższe standardy bezpieczeństwa, a także otworzyć się na szkolenia online i indywidualne konsultacje oraz treningi indywidualne – mówi Sabina Dąbrowska-Olbryś. - Można szukać również innych rozwiązań pozwalających zwiększać wiedzę i świadomość, a także zdobywać kompetencje, które do tej pory nie były wykorzystywane, ponieważ warunki tego nie wymagały. To może być na przykład szukanie wsparcia społeczności, dołączanie do grup branżowych, w których możemy czerpać z doświadczeń innych pracowników i menedżerów. Ważne, by działać i brać odpowiedzialność za siebie i innych. 

Sprawdzone narzędzia to początek zmian

Nowa sytuacja może wymagać zdobywania nowych kompetencji, takich jak choćby zarządzanie zespołem rozproszonym czy wystąpienie przed pracownikami z przemówieniem. Niezależnie od zajmowanego stanowiska przydadzą się teraz szczególnie kompetencje, takie jak:

•    komunikacja interpersonalna

We wzajemnym zrozumieniu potrzeb i oczekiwań pomoże np. technika ZFPUO. Zakłada ona, że wyrażamy swoje uwagi, mówiąc na czym nam zależy i jaka jest nasza intencja. Następnie odwołujemy się do faktów, czyli w neutralny, pozbawiony ocen sposób kreślimy sytuację. Przedstawiamy także nasze przekonania i uczucia (np. „martwi mnie ta sytuacja”, „jestem zdenerwowany/przygnębiony”). Na końcu formułujemy prośbę, mówimy o swoich oczekiwaniach, dopytujemy rozmówcę o jego punkt widzenia, propozycje zmian i pomysły. 

•    zarządzanie sobą w czasie

Zapoznaj się z narzędziami i technikami usprawniającymi organizację czasu. Wybór jest bardzo szeroki. Dla przykładu: analiza SWOT pozwoli Ci określić szanse i zagrożenia związane z Twoimi pomysłami zawodowymi czy planowanymi projektami HR-owymi. Z metodą SMART wyznaczysz kolejne cele, a dzięki matrycy Eisenchowera uporządkujesz priorytety. Technika salami, zasada Pareto, technika Pomodoro – dowiedz się o nich więcej i zacznij skuteczniej dzielić pracę na części i oszczędzać czas. 

•    zarządzanie stresem

Ćwiczenia antystresowy można rozpocząć od zastosowania technik relaksacyjnych. Korzystając z treningu Jacobsa rozluźnisz mięśnie, a trening autogenny Schultza pozwoli Ci wyciszyć się i zapanować nad oddechem. Wielu osobom pomaga również praktykowanie uważności, mocne koncentrowanie się na danej chwili i rozwijanie w sobie wdzięczności. 

Poznaj ofertę szkoleń online i live online 4GROW.  „Adaptacja do zmian”, „Trudne rozmowy z pracownikami”, „Prezentacje i przemówienia – expose szefa” – to przykładowa tematyka, którą warto zgłębiać już teraz. Zapisy na stronie!

Fot. Gerd Altmann, Pixabay