Asertywność w pracy: jak mówić o swoich potrzebach i oczekiwaniach

W świecie gdzie stres w pracy i presja są na porządku dziennym, umiejętność asertywnej komunikacji jest nie tylko cenna, ale wręcz niezbędna. Jednakże, wielu osobom bycie asertywnym nie przychodzi naturalnie. Wychowanie, kultura, a nawet wcześniejsze doświadczenia zawodowe mogą kształtować nasz sposób komunikacji, skłaniając nas ku pasywności lub agresywności, zamiast asertywności. Dlatego rozwijanie asertywności wymaga świadomej praktyki i zrozumienia, że jest to proces, a nie jednorazowa zmiana. Asertywność w miejscu pracy przekłada się nie tylko na zdolność radzenia sobie z codziennymi wyzwaniami, ale także na budowanie pozytywnych relacji z kolegami i przełożonymi, efektywne zarządzanie konfliktami i, co równie ważne, ochronę własnego zdrowia psychicznego. Pomaga również w wyznaczaniu i utrzymaniu zdrowych granic, co jest kluczowe w zapobieganiu wypaleniu zawodowemu oraz utrzymaniu zrównoważonej pracy i życia osobistego.

Jak zatem rozwijać asertywność w miejscu pracy, by skutecznie komunikować swoje potrzeby i oczekiwania? Jakie techniki i strategie mogą nas wspierać w stawaniu się bardziej asertywnymi? I w jaki sposób możemy zmienić nasze myślenie i zachowanie, aby lepiej radzić sobie z presją i stresującymi sytuacjami, jednocześnie budując silniejsze i bardziej wspierające relacje zawodowe?

Oto kilka kluczowych wskazówek:

Pierwszym krokiem w kierunku skutecznego wyrażania swoich potrzeb i oczekiwań jest zrozumienie, czym jest asertywność

Prawa asertywne - Twoje prawa

Asertywna komunikacja - używaj komunikatów Ja 

Asertywność w pracy - stawianie granic

Ucz się asertywności od innych

Pierwszym krokiem w kierunku skutecznego wyrażania swoich potrzeb i oczekiwań jest zrozumienie, czym jest asertywność

Asertywność to zdolność do wyrażania własnych uczuć, myśli, przekonań i potrzeb w sposób otwarty i uczciwy, przy jednoczesnym poszanowaniu praw innych osób. Agresja narusza prawa innych, forsując własne potrzeby kosztem drugiej osoby. Pasywność z kolei pozwala na naruszanie własnych praw przez innych, często prowadząc do poczucia frustracji i niezadowolenia. Asertywność znajduje złoty środek, promując zdrową komunikację i wzajemny szacunek. W praktyce, bycie asertywnym oznacza mówienie o swoich potrzebach i uczuciach bez obwiniania lub atakowania innych, jednocześnie będąc otwartym na ich punkt widzenia. Oznacza to również umiejętność mówienia „nie” bez poczucia winy, wyznaczania i utrzymywania zdrowych granic, oraz negocjowanie rozwiązań, które są akceptowalne dla obu stron. Wymaga to samowiedzy, empatii, oraz umiejętności komunikacyjnych, które można rozwijać i udoskonalać.

Przez bycie asertywnym uczymy innych, jak chcemy być traktowani.

– Michelle Tillis Lederman

Prawa asertywne – Twoje prawa!

Aby mówić o swoich potrzebach, musisz najpierw dokładnie je zrozumieć i zaakceptować. Kluczowe jest uświadomienie sobie, że każdy ma niezbywalne prawa do wyrażania swoich emocji, potrzeb i oczekiwań, oraz do odmawiania bez obawy o negatywne konsekwencje. Rozpoznanie i akceptacja tych praw osobistych stanowi kamień węgielny asertywnej komunikacji, która opiera się na wzajemnym szacunku i zrozumieniu. Kluczowym aspektem tego procesu jest nauka identyfikacji własnych uczuć i potrzeb w różnych sytuacjach, a następnie ćwiczenie wyrażania ich w sposób, który jest zarówno jasny, jak i szanujący innych. Może to oznaczać konieczność przedefiniowania osobistych granic, co często jest trudne, ale jest niezbędne dla zdrowych interakcji. Na przykład, mówienie „nie” w odpowiedzi na nierozsądne żądania w pracy powinno być postrzegane nie jako akt agresji, ale jako ważny element asertywnego zachowania, który pomaga w ochronie własnego czasu, energii i dobrego samopoczucia. Dodatkowo, rozpoznanie, że masz prawo prosić o to, czego potrzebujesz, jest kluczowe dla zbudowania efektywnej komunikacji i relacji. To nie tylko umożliwia innym zrozumienie Twoich oczekiwań, ale również otwiera drzwi do negocjacji i kompromisu, gdzie potrzeby wszystkich stron mogą być spełnione.

Asertywna komunikacja - używaj komunikatów Ja

Zamiast oskarżać innych lub mówić o sytuacji w sposób, który może wywołać obronną reakcję, skupienie się na własnych uczuciach i reakcjach może przynieść znacznie lepsze rezultaty. Komunikaty zaczynające się od „ja czuję”, „ja myślę”, „ja potrzebuję” są potężnym narzędziem w asertywnej komunikacji, pozwalającym wyrazić twoje stanowisko bez winienia innych. Ta metoda komunikacji, znana jako „komunikaty ja”, zachęca do otwartości i uczciwości, a jednocześnie zmniejsza prawdopodobieństwo konfliktu, ponieważ skupia się na subiektywnych doświadczeniach, a nie osądzie czy krytyce. Wyrażając siebie w ten sposób, dajesz innym jasny obraz tego, jak działania lub sytuacje wpływają na ciebie, co z kolei może prowadzić do bardziej empatycznego zrozumienia i współpracy. Na przykład, zamiast mówić „Zawsze zostawiasz bałagan po sobie”, można powiedzieć „Czuję się zaniepokojony, gdy widzę nieposprzątane miejsce pracy, ponieważ utrudnia mi to koncentrację na moich obowiązkach”. Ta zmiana perspektywy pozwala na wyrażenie potrzeb i uczuć bez przypisywania intencji czy winy, otwierając drogę do konstruktywnej rozmowy.

Dodatkowo, użycie komunikatów „ja” wymaga od nas zrozumienia i akceptacji własnych uczuć oraz potrzeb, co jest fundamentem asertywności. To nie tylko ułatwia komunikację z innymi, ale również pomaga w budowaniu więzi opartych na wzajemnym szacunku i zrozumieniu. Przyjęcie tej formy komunikacji może początkowo wydawać się niekomfortowe, zwłaszcza jeśli jesteś przyzwyczajony do bardziej pasywnej lub agresywnej formy wyrażania siebie. Jednak z czasem stanie się to naturalną częścią twojego repertuaru komunikacyjnego, prowadząc do zdrowszych i bardziej produktywnych interakcji zarówno w pracy, jak i w życiu osobistym. Warto również pamiętać, że skuteczna komunikacja asertywna nie ogranicza się tylko do wyrażania negatywnych uczuć lub reakcji. Jest to także doskonały sposób na dzielenie się pozytywnymi emocjami, uznaniami i sukcesami z innymi.

Asertywność w pracy: stawianie granic

Jednym z kluczowych aspektów asertywności jest umiejętność stawiania granic. To nie tylko oznacza jasne określenie, co jest dla ciebie akceptowalne, a co nie, ale także komunikowanie tych granic w sposób zrozumiały i niezaprzeczalny dla innych. Zdolność do wyznaczania i utrzymywania tych granic jest fundamentalna dla ochrony własnego dobrostanu psychicznego, fizycznego i emocjonalnego, jak również dla utrzymania zdrowych relacji zawodowych i osobistych. Granice te mogą dotyczyć różnych aspektów życia zawodowego, takich jak godziny pracy, zakres odpowiedzialności, a także sposób komunikacji i interakcji z kolegami i przełożonymi. Stawianie granic wymaga od nas nie tylko samowiedzy i pewności siebie, ale także odwagi do wyrażania swoich potrzeb i oczekiwań. To nie zawsze jest łatwe, szczególnie w obliczu potencjalnego sprzeciwu lub nacisku ze strony innych. Jednak jasne komunikowanie własnych granic pokazuje innym, że szanujesz siebie i swoje potrzeby, co często prowadzi do wzajemnego szacunku i zrozumienia. Ważne jest, by pamiętać, że stawianie granic nie jest aktem egoizmu; to raczej niezbędny element zdrowej samooceny i asertywności.

Aby skutecznie komunikować swoje granice, ważne jest, by robić to w sposób bezpośredni, spokojny i zdecydowany. Zamiast używać ogólników lub sugerować, jasno określ, co jest dla ciebie dopuszczalne. Na przykład, zamiast mówić "Wolałbym nie pracować późno", powiedz "Nie jestem dostępny do pracy po godzinach bez uprzedniego uzgodnienia". Takie podejście zmniejsza pole do interpretacji i pomaga w ustaleniu jasnych oczekiwań. Dodatkowo, ważne jest, aby być konsekwentnym w egzekwowaniu swoich granic. Spójność pokazuje, że jesteś poważny w swoich intencjach, a twoje granice należy traktować z szacunkiem. Oczywiście, zawsze mogą wystąpić sytuacje, które wymagają pewnej elastyczności, ale ogólna zasada powinna być jasna i konsekwentnie przestrzegana. Wreszcie, stawianie granic jest procesem dwustronnym. Oznacza to, że równie ważne jest szanowanie granic innych, co buduje wzajemne zaufanie i zrozumienie. Wspierając i respektując granice kolegów, tworzysz zdrowe środowisko pracy, gdzie asertywność i wzajemny szacunek są cenione i pielęgnowane.

Ucz się asertywności od innych

Znajdź w swoim otoczeniu osoby, które są wzorami asertywności. Obserwuj, jak komunikują swoje potrzeby i oczekiwania, jak reagują na trudne sytuacje i jak zarządzają konfliktami. Ucz się od nich i czerp inspirację do własnych działań. Jeśli chcesz skorzystać z wiedzy i doświadczenia naszych ekspertów, zapraszamy Cię na szkolenie: Asertywność i obrona przed manipulacjami. 

Asertywność w pracy to klucz do budowania zdrowych relacji zawodowych, osiągania celów i zaspokajania własnych potrzeb. Pamiętaj, że rozwój umiejętności asertywnej komunikacji wymaga czasu i praktyki, ale jest to inwestycja, która przynosi długoterminowe korzyści zarówno na poziomie zawodowym, jak i osobistym. Przez bycie asertywnym nie tylko poprawiasz jakość swojej pracy, ale również budujesz silne i szanujące się wzajemnie relacje z kolegami i przełożonymi. Warto również pamiętać, że w procesie rozwijania asertywności ważne jest, aby być wyrozumiałym wobec siebie. Każdy popełnia błędy, a nauka asertywności jest procesem, który wymaga czasu. Nie zrażaj się początkowymi trudnościami czy niepowodzeniami. Zamiast tego, ucz się na swoich błędach i kontynuuj praktykę, a z czasem z pewnością zauważysz znaczącą poprawę w swojej zdolności do asertywnej komunikacji. Wreszcie, pamiętaj, że asertywność w pracy przynosi korzyści nie tylko Tobie, ale również Twojemu zespołowi i organizacji jako całości. Asertywni pracownicy potrafią lepiej zarządzać swoim czasem, efektywniej pracować w zespole i przyczyniać się do budowania zdrowej, produktywnej atmosfery w miejscu pracy. Dlatego nie wahaj się inwestować w rozwój swoich umiejętności asertywnych – to inwestycja, która zawsze się opłaca.