Asertywność w pracy: Jak asertywnie powiedzieć „nie”?

W świecie, gdzie tempo pracy i wymagania są nieustannie na wysokim poziomie, umiejętność asertywnego wyrażania swoich potrzeb i wyznaczanie granic staje się kluczowa.

Asertywność w miejscu pracy można porównać do żeglowania po burzliwych wodach – potrzebujemy solidnej łodzi (naszej pewności siebie), kompasu (świadomości własnych granic) i umiejętności nawigacji (narzędzi i technik), aby dotrzeć do celu nie tylko cało, ale i z poczuciem własnej wartości.

W tym artykule przyjrzymy się:

Czym jest asertywność

Dlaczego umiejętność mówienia ,,nie" i wyrażania własnego zdania jest ważna?

Jak mówić „nie” w pracy”

Jak rozwijać asertywność?

Czym jest asertywność?

Asertywność to umiejętność wyrażania własnych myśli, uczuć i potrzeb w sposób bezpośredni, otwarty i szanujący prawa innych osób. Jest to zdolność do stawiania granic i odmawiania, gdy jest to konieczne, bez zmagania się z poczuciem winy.

Asertywność pozwala wyrazić własne potrzeby i wpływa na skuteczną komunikację, pomagając w budowaniu zdrowych relacji, zarówno w życiu osobistym, jak i zawodowym.

Dlaczego umiejętność mówienia ,,nie" i wyrażania własnego zdania jest ważna?

• Asertywność pomaga w budowaniu i utrzymaniu zdrowych, zrównoważonych relacji, w których komunikacja jest otwarta i pełna szacunku.
• Asertywność zwiększa poczucie własnej wartości i pewności siebie, zmniejszając jednocześnie stres i frustrację wynikające z niewyrażania własnych potrzeb.
• Asertywność w miejscu pracy prowadzi do lepszej współpracy, efektywności i może przyczynić się do rozwoju zawodowego.
• Asertywność umożliwia zdrowe wyrażanie emocji, co jest kluczowe dla dobrego samopoczucia emocjonalnego i psychicznego.

Jak mówić „nie” w pracy?

Asertywna odmowa w pracy jest jak umiejętne manewrowanie żaglówką w trudnych warunkach. Możesz powiedzieć ,,nie" na wiele różnych sposobów. Nie chodzi o agresywne przeciwstawianie się każdej prośbie czy odmawianie zadania, lecz o utrzymanie równowagi między własnymi potrzebami a wymaganiami otoczenia, zachowując dobre wrażenie.

Oto kilka sposobów, jak możemy to osiągnąć:

Poznaj swoje granice

Zanim zaczniesz asertywnie mówić „nie”, naucz się rozpoznawać swoje granice. To jak rozpoznanie linii brzegowej, której nie chcesz przekroczyć. Zastanów się, jakie zadania są dla ciebie priorytetowe, ile czasu możesz poświęcić na dodatkowe obowiązki i jakie są twoje osobiste i zawodowe cele.

W sytuacji, gdy ktoś kieruje do Ciebie prośbę – sprawdź ze sobą, czy chcesz pomóc. A może prawdą na ten moment jest, że nie masz ochoty - „nie chcę” – wybieram coś innego”. Każde powiedzenie „nie” w odpowiedzi na czyjąś prośbę, jest powiedzeniem „tak” dla czegoś, co jest dla nas ważne. Nie powinniśmy czuć się winni, kiedy odmawiamy.

Warto nauczyć się mówić ,,nie", również w sytuacjach, kiedy ktoś proponuje nam coś obiektywnie dobrego, jednak nie jest to zgodne z naszymi osobistymi przekonaniami lub nie spełnia naszych oczekiwań.

Słuchaj aktywnie, z empatią

Asertywność nie oznacza ignorowania potrzeb innych. Aktywne słuchanie i zrozumienie, dlaczego dana prośba jest dla kogoś ważna, pozwala na budowanie mostów zamiast murów.

Gdy wsłuchamy się w potrzeby drugiej strony – możemy zaoferować alternatywę, czyli takie rozwiązanie, które pozwoli zaspokoić obie strony. Podziękuj za zwrócenie się z prośbą właśnie do ciebie, nawet jeśli nie możesz jej spełnić. To pokazuje, że cenisz zaufanie i szacunek, jakim cię obdarzono.

Komunikuj się jasno i spokojnie

Twoje „nie” powinno być wyrażone jasno, ale bez agresji. Jeśli chcesz powiedzieć ,,nie" - użyj prostych i zrozumiałych zdań, aby wyjaśnić swoją decyzję. Uważaj na zwroty „nie mogę”, „nie mam czasu” – będą one zachęcać Twojego rozmówcę do szukania rozwiązań, drążenia tematu, by skłonić Cię do swojej decyzji i powiedzenia „tak”.

Pamiętaj, że masz prawo powiedzieć ,,nie". Asertywna odmowa to Twoja decyzja, Twój wybór – zwrot „nie mogę” to zrzucenie odpowiedzialności na zewnętrzne czynniki – odbiera Tobie moc decydowania.

Jak rozwijać asertywność?

Pamiętaj, że rozwijanie asertywności to proces uczenia się i adaptacji. Każda sytuacja, w której mówisz „nie”, jest kolejnym doświadczeniem, które Cię wzmacnia i rozwija.

Możesz zacząć od małych rzeczy jak odmówienie posprzątania po kolegach w kuchni. Potem możesz przejść do trudniejszych testów asertywności. Wyjątkowe trudne jest odrzucenie oferty pracy.

Uzasadnione odrzucenie propozycji współpracy jest jak najbardziej normalne i nie powinieneś mieć poczucia winy. Warto również podziękować pracodawcy za poświęcony czas w trakcie rekrutacji, np. "Dziękuję za możliwość udziału w rekrutacji w Państwa firmie. Jednak w międzyczasie otrzymałem/am lepszą ofertę pracy pod względem finansowym, z której skorzystam".

Asertywne odmawianie to nie tylko mówienie „nie” – to przede wszystkim nasza postawa, praca nad wewnętrznym monologiem, który może być wspierający lub utrudniający asertywne działanie, to odwaga i pewność siebie w trudnych sytuacjach. Kiedy zaczniesz ćwiczyć asertywne zachowanie, poczucie winy będzie z czasem malało i pozbędziesz się wyrzutów sumienia.

Gdy raz odmówisz podczas rozmowy, to następnym razem w przyszłości zrobisz to z większą łatwością. Regularne ćwiczenia pozwolą Ci zapanować nad stresem.

Oprócz technik związanych z asertywną odmową, warto ćwiczyć i rozwijać umiejętności reagowania i wytyczanie granic, gdy ktoś krytykuje, manipuluje.

W takiej sytuacji warto powiedzieć "stop". Warsztaty z asertywności, książki i materiały edukacyjne, a czasem wsparcie psychologa lub coacha, mogą również pomóc na stanie się asertywnym.

Aby poszerzać swoją wiedzę i techniki asertywności, zapraszamy na szkolenie z asertywności